Rośnie nie tylko chęć dbania o środowisko naturalne, ale także świadomość, w jaki sposób tego dokonać. Z tego właśnie względu coraz częściej planujący budowę domu starają się, aby budynek był przyjazny dla środowiska. Biorąc to pod uwagę spotykamy się z określeniami takimi, jak dom pasywny, dom energooszczędny. Czym się różnią?

Szukając sposobów na oszczędności, rozglądamy się w różnych miejscach, w tym także podczas budowania domu. I nie chodzi wcale o zakup jak najtańszych materiałów budowlanych. Budownictwo energooszczędne wzbudza coraz większe zainteresowanie pomimo tego, że wiąże się z niemałym kosztem początkowym. Przy tej okazji spotykamy się z określeniami „dom pasywny” i „dom energooszczędny”. Analizując różnice między tymi dwoma pojęciami, najprościej można powiedzieć, że każdy dom pasywny jest też domem energooszczędnym, ale nie każdy dom energooszczędny będzie domem pasywnym. W przypadku domu pasywnego poprzeczka wymagań jest ustawiona znacznie wyżej niż w budownictwie energooszczędnym.

Biorąc pod uwagę koszt budowy, budynek pasywny będzie kosztował więcej o blisko 30% niż budynek konwencjonalny. Wedle przeliczeń specjalistów jest to 300 zł na m2. Wydawałoby się, że finanse mogą zniechęcić, jednak w dłuższej perspektywie oszczędność energii pozwoli na to, by poniesione koszty się zwróciły. Będąc w posiadaniu domu energooszczędnego wystarczy grubsza izolacja oraz dobrze przygotowany system wentylacyjny i grzewczy. Z kolei przy domu pasywnym istotną rolę odgrywa poziom szczelności przegród budowlanych.

Inwestycja w przyszłość

Budynki pasywne są ocieplane dzięki ogrzaniu powietrza, co jest możliwe przez odzysk energii z instalacji. Do tego dochodzi promieniowanie słoneczne. Chociaż koszty, jakie trzeba ponieść w związku z budową domu pasywnego i energooszczędnego są wysokie, należy to potraktować jako inwestycję, która zwróci się z nadwyżką już po kilku latach użytkowania. Obiekty, które zaliczane są do budownictwa pasywnego są uważane za skrajnie energooszczędne.

Budownictwo pasywne i energooszczędne znacznie różni się od siebie pod względem architektonicznym od klasycznego budownictwa. Cechą wyróżniającą jest prosta forma, bez balkonów, czy wykuszy. Wiąże się to z tym, że miejsca te bardzo trudno uszczelnić i ocieplić. Nie oznacza to jednak, że wszystkie energooszczędne domy ograniczają się do tego, że są tworzone na bazie prostokąta i mają jedno albo dwuspadowy dach.

Jak zorganizować wnętrza?

Patrząc do środka, można zauważyć, że domy energooszczędne są zaprojektowane w taki sposób, aby pomieszczenia dzienne były zlokalizowane od strony nasłonecznionej, co pozwoli na większe zyski pozyskane z promieniowania słonecznego. W przypadku domów pasywnych zaleca się, aby strona południowa była całkowicie lub w większości przeszklona. Patrząc w ten sposób, strona północna powinna być przeszkleń pozbawiona. Od tej strony z reguły są umieszczone ciągi komunikacyjne, pomieszczenia techniczne, czy sanitariaty.

Właściciele domów są w posiadaniu samochodu, a zazwyczaj kilku. Co w takim razie z garażem? Zazwyczaj odradza się jego umieszczenie w bryle domu i stawianie osobno. Jeżeli jednak właścicielom bardzo na tym zależy, garaż powinien być oddzielony konstrukcyjnie od całej bryły domu, a przez to stanowić osobny obiekt. Coś, o czym nie można zapomnieć w trakcie tworzenia projektu są ruchome osłony okienne. Kiedy w zimę okna stanowią świetny sposób pozyskiwania energii, latem mikroklimat wnętrz mógłby przypominać cieplarnie. Czemu mogą zapobiec właśnie specjalne osłony.

Jakie materiały budowlane?

Osoby, które zamierzając stworzyć swój przyszły dom tak, by był pasywny albo energooszczędny, zastanawiają się, z czego powinien być zbudowany. Nie ma znaczenia, z czego wykonane są ściany albo dach. Priorytetem jest doskonała izolacja termiczna oraz materiały uszczelniające. W zależności od tego, jak gruby jest materiał, z którego wykonana jest izolacja, różnie będzie wyglądało ciepło przegród. Wyraźnie widać, że sprzedaż materiałów termoizolacyjnych rośnie. Jeżeli przy domu pasywnym wykorzystano by tradycyjny styropian, warstwa ocieplająca miałaby grubość 35-40 cm. Z kolei zastosowanie styropianu grafitowego o najniższym współczynniku α oznacza grubość 25 cm. Do izolacji domu pasywnego zaleca się wełnę mineralną albo piankę poliuretanową.

Co z ogrzewaniem?

Podobnie jak odmiennie wygląda zasada funkcjonowania domu pasywnego i energooszczędnego, inaczej należy podejść do kwestii ogrzewania. Dom energooszczędny to instalacja grzewcza w tradycyjnej odsłonie, ale moc poszczególnych urządzeń może być mniejsza. Polecane są kotły kondensacyjne lub pompy ciepła, co pozwala na pozyskiwanie ciepła z gruntu, wody i powietrza. Przy domu pasywnym trudno mówić o instalacji grzewczej. Jak było wspomniane wcześniej podgrzewane jest powietrze. W domach pasywnych wykorzystuje się nagrzewnicę, którą wstawia się w kanale nawiewnym.

Innym pytaniem, jakie mogą zadawać sobie obecni i przyszli posiadacze domów jest to, czy ich miejsce zamieszkania może być włączone w grono obiektów pasywnych albo energooszczędnych. Aby mieć jasność wykonuje się testy szczelności. Na rynku dostępne są specjalne testy, które umożliwiają rzetelny pomiar. Zazwyczaj testy przeprowadza się dwukrotnie. Najpierw przed wykończeniem budynku, a następnie, kiedy wszystkie prace zostaną zakończone. Nawet jeśli w trakcie pomiaru pojawią się nieszczelności, nie trzeba załamywać rąk. Wystarczy usunąć wady i ponownie przeprowadzić badanie.